nov 20 2008
Copyright / copywriting
Ik had me voorgenomen hier nog eens iets te melden over auteursrecht. Welnu. Een paar jaar geleden ontving ik de volgende vraag. "Naambedrijf heeft ooit het boekje Naamboekje gepubliceerd. Dit boekje schijnt nu als lesstof gebruikt te worden bij Naamopleiding. Kan Naambedrijf als schrijver van dit werk ook copywrite aanvragen en wat zijn hiervoor de te bewandelen wegen?" Mijn antwoord destijds luidde als volgt.
Beste Naam, Ondanks dat we geen juristen zijn (copywriting slaat op onze tekstschrijf- i.p.v. copyrightwerkzaamheden), heb ik misschien wel wat bruikbare, algemene informatie. In principe is het zo dat alle teksten die door jullie geproduceerd/geschreven zijn automatisch auteursrechtelijke bescherming genieten. Daar hoef je niets voor te doen, en daar kun je je altijd op beroepen om plagiaat e.d. mee te bestrijden. Nu is gebruik van tekstdelen door educatieve organisaties onder bepaalde voorwaarden wel toegestaan. Dergelijke instellingen betalen daar ook reprorechtvergoedingen voor (die jullie weer kunnen innen bij de stichting reprorecht).
Het zal van de situatie afhangen wat je rechtspositie is. Als een middelbare school een boek op de literatuurlijst zet, gaat de schrijver zich natuurlijk niet beroepen op auteursrecht (de leerlingen die zijn boek kopen, stellen hem al ‘schadeloos’). Als diezelfde schrijver een handleiding heeft uitgegeven over ‘wat is literatuur’ en de onderwijsinstelling gebruikt de tekst daaruit integraal in een eigen verhandeling zonder hem daarvoor iets te betalen, is het natuurlijk een ander verhaal.
Wat wijsheid is in jullie situatie, daar is meer informatie voor nodig om een oordeel over te vellen. Je hoeft in ieder geval geen copyright aan te vragen, of tekst te deponeren, of op andere wijze iets te ondernemen om auteursrecht veilig te stellen. Houd er wel rekening mee dat je moet kunnen bewijzen dat je de eerste / oorspronkelijke auteur bent.
Misschien dat je hier iets aan hebt, of dat het aanknopingspunten biedt voor verdere verkenningen!
Succes, Tekstschrijver Tim
NB Bovenstaand is hoe auteursrecht globaal in elkaar steekt, volgens mij. Raadpleeg in alle gevallen een jurist voor meer – en/of betere – informatie.
Ik heb thuis het boekje ‘auteursrecht voor beginners’ in de kast staan. Maar ik durf het niet te citeren.
Tim,
Hoe zou je kunnen bewijzen dat je de eerste / oorspronkelijke auteur bent?
Hoi Siem,
Goed punt! (En thx voor het linkje op http://siemvanbruggen.nl/favorieten.html BTW).
Ik denk dat een in intellectueel eigendom / auteursrecht ervaren advocaat er een beter antwoord op kan geven dan ik.
Als ik moet gokken, is publiceren de sleutel. Via sites als http://archive.org kun je snel aantonen wie een tekst als eerste op internet heeft gepubliceerd. Bij tekst in boeken zullen ISBN-nummers in combinatie met informatie vanuit een uitgeverij waarschijnlijk van pas komen. Voor slagzinnen / slogans heb je het slagzinnenregister op http://www.gvr.nl/nl/1/6/ (daar zijn wel kosten aan verbonden).
Waarschijnlijk zijn er nog wel een aantal methodes, die ‘harder’ zijn dan alleen verslagen van ooggetuigen die je driftig hebben zien typen ;-)
Faxen en mailen in sommige gevallen bijvoorbeeld?
Mocht je er nog enkele vinden, laat even weten!
Hartelijke groet,
Tim
[…] Nog iets over auteursrecht: Copyright / copywriting Meer creatief schrijfcursusmateriaal? […]
Hooggewaardeerde Tim,
Dat copyright is lang niet zo ingewikkeld als het lijkt. Het begint eigenlijk allemaal bij ‘bewijs’. Als dat bewijs geregeld is kan een schrijver die copyright claimt zijn argumenten hard maken. Publiceren was vroeger inderdaad de beste manier om zeker te zijn van stevig ‘bewijs’. Tegenwoordig ligt dat natuurlijk anders. Veel schrijvers publiceren ‘digitaal’ op websites, of versturen hun teksten per e-mail, zonder zich te realiseren wat dat eigenlijk betekent. Een digitaal verzonden tekst heeft GEEN bewijsbare auteur en GEEN bewijsbare datum van verzending. Zo simpel is het. Laat je NIETS anders wijsmaken. Een digitale tekst is voor de rechter een wettig bewijs ‘zolang beide partijen geen bezwaar hebben’. Met andere woorden. Een verstuurde e-mail of een PDF heeft de wettelijke status van een ‘mondeling gesprek’. Dat noemen juristen ‘ondersteunend’ bewijs. Heel iets anders dan ‘dwingend’ bewijs.
Teksten ‘registreren’ bij een onafhankelijke partij is tegenwoordig de enige oplossing om copyright beter bewijsbaar te maken (kijk b.v. eens naar http://www.copyconfirm.com). Voor de prijs van een enkele postzegel stuur ik een e-mail of PDF naar de ontvanger, terwijl ik tegelijkertijd een kopie bij copyconfirm laat vastleggen. Dat is bewijs. Zelfs een contract stuur ik tegenwoordig via PDF e-mail. Handig! Een soort ‘aangetekende’ e-mail, met bewijs van inhoud en verzend datum!
Hartelijke groet,
Vince
Sinds kort is er nieuwe dienst waarmee je kunt bewijzen dat iemand jouw schrijfwerk misbruikt. Zie http://bewijsonline.nl/ voor details.