aug 26 2008
Scheutig met dan ook-jes
De woorden ‘daarom’ en ‘want’ zijn sterk redengevend. Daarom (dus precies om wat er in zin 1 staat) moet je als tekstschrijver goed opletten dat je ze niet verkeerd gebruikt. Want (als je dus exact doet wat er in zin 2 staat), de uitkomst van foutief gebruik ervan kan leiden tot pijnlijke blunders. Tekstschrijvers zijn dan ook dol op ‘dan ook-jes’. Een dan ook-je is namelijk veel zwakker, maar suggereert een net zo logische koppeling tussen twee stukjes tekst. Let wel: gebruik met mate. Per artikel – of bijvoorbeeld per 500 woorden – is 1 dan-ookje doorgaans genoeg om een bepaalde samenhang te suggereren, of het ontbreken van samenhang te verdoezelen.Â
Â
In het stukje wat ik net onder ogen krijg, heeft de schrijver zich niet kunnen beheersen. In drie opeenvolgende zinnen, verbruikt hij een voorraad dan ook-jes waar je normaal een paar pagina’s lang lol van hebt. Er staat: “Door de ontstaansgeschiedenis van de onderdrukte Catalaanse identiteit is Barcelona een symbool voor Catalonië. Barcelona is dan ook nauw verbonden met het Catalaanse nationalisme. Symbolen spelen bij de communicatie van de club uit Barcelona dan ook een belangrijke rol. Barcelona heeft bij de fans dan ook een welhaast publiek religieuze betekenis.â€
Â
In dit voorbeeld kun je ‘dan ook’ niet vervangen door ‘daarom’, want er zijn wel meer redenen dan alleen die ene uit de eerste zin waarom Barcelona nauw verbonden is met dat nationalisme. Voor die symbolen uit de zin erna geldt hetzelfde. In de laatste zin maakt de schrijver zich er wel heel makkelijk vanaf. Want hij gebruikt niet alleen het vage ‘dan ook’, het is bovendien onduidelijk waaraan hij nu refereert. Daarom zou ik de vertaling van Jordi Xifra’s boek over PR en Barcelona niet willen lezen. En verschijnt er nog een nieuwe vertaling? Ook dan sla ik liever over. Devotionele communicatie is dan ook niets voor mij.
De beste tekstschrijver van Nederland (!) moet toch weten dat deze zin niet juist is, of wel?
“In het stukje wat ik net onder ogen krijg, (…)”
;-)
He die René, ja die slogan moet nodig maar eens op de schop, haha. Maarreh… wat schort er aan die zin? (Ik zie het regelmatig zelf ook niet meer hoor.)
Officieel is het:
“In het stukje dat ik net onder ogen krijg, (…)”
Maar ‘wat’ is al zo gemeengoed geworden dat het bijna goed Nederlands is. Maar nog niet helemaal.
Tru. ‘Het antecedent’ (http://www.onzetaal.nl/advies/watdat.php) was dermate vaag dat ik ‘wat’ wel vond kunnen, maar ‘dat’ is inderdaad meer op zijn plaats.
van een beta:
“stukje dat”……. impliceert dat je met iets bezig bent en iets tegenkomt DAT…
“stukje wat”……..duidt m.i. op een toevallig tegenkomen van iets waarop je vervolgens reageert.
Hoewel beide woorden uitwisselbaar zijn (denk ik) zit er wel degelijk verschil tussen.
even iets geheel anders. Vraag aan de tekstschrijver:
Een promovendus wordt doctor; meervoud: doctoren.
Huisarts heet ook wel dokter. Meervoud: docters maar nooit: doctoren m.i. Zou in die vorm”:docteren moeten zijn. De heren docteren hebben besloten…….
Of zoals een bekend groot tekstdichter het zou stellen:
Ik weet niet wat het is, maar het is me wat.
[…] Ik sta op het punt om een tekstschrijver te mailen dat ik niet geloof in het verschil tussen ’schrijven voor internet’ versus schrijven voor andere media. Dat vraagt uiteraard om een onderbouwing. Die dure cursussen en workshops zijn er toch niet voor niets? Wat die leraar in de klas oplepelt, moet toch kloppen? Een beeldscherm leest toch ook heel anders dan een drukwerk? Ja, ja, ja – blijven ademen – dat klopt allemaal wel. Toch […]
[…] Iedere stagiair die ik in de afgelopen tien jaar iets mocht uitleggen over tekstschrijven, kreeg de opdracht om een zwartewoordenlijst bij te houden. Een lijstje met verboden woorden (denk aan oplossing, daarnaast, op maat). Op dat lijstje staan ook grijze woorden: die mogen onder bepaalde voorwaarden wel. Eén van de grijze woorden is ‘dus’. Het woord ‘dus’ kent een vergelijkbare valkuil als het woord ‘want’. Zie eventueel voor uitleg […]