De Nederlandse Marina Orlova schoot me gisteren op MSN aan. Dat ik eens iets moest schrijven over het feit dat zij het woord jaknikker met enige regelmaat uitgesproken hoort worden als ‘jak nikker.’ Ik schudde nog driftig nee, maar ik typte natuurlijk braaf ‘oké’. Als was in haar handen. Jak nikker. Een fenomeen vergelijkbaar met het roepen van Fraaaaaank, als je ‘boeien’ bedoelt, in de zin dat iets niet boeiend, of niet belangrijk is? Ik heb geen idee. Wel weet ik dat nikker nog niet zo heel lang geleden een niet-beladen woord was.
 
In de boeken van Chris van Abkoude (Pietje Bel – eerste boek 1914) worden de nodige nikkers opgevoerd. Toegegeven; wat de negerts zelf ervan vonden om zo betiteld te worden, daar schonken de blanke broeders in den dagen der suprematie nog bar weinig aandacht aan. Getuige ook de komst van de negerzoen in 1920. 
 
Deksels
De tijden zijn veranderd. Wij – kuch – Nederlanders, aangevoerd door de door ons gekozen leiders van het CDA en de ChristenUnie, vinden dat je niet harder dan 100 kilometer per uur mag rijden op de snelweg, we vinden roken uit den boze, negerzoenen hebben we de toegang tot onze supermarkten ontzegd,  en God verhoede dat je een cartoon tekent die de draak steekt met een bevolkingsgroep. Tenzij het Belgen betreft, want die tappen ook mopjes over ons. 
 
Wat we lijken te vergeten volgens mij, is dat het formaliseren van ‘normale’ omgangsvormen ook uitdaagt. In een keurslijf gevangen is het simpelweg lekker om af en toe de teugels te laten vieren. Lekker politiek incorrect te zijn. Of zelfs een klein beetje (want we blijven Nederlanders), stout. Het is op zijn Jiskefets gniffelen geblazen, als we jak nikkers zeggen, spreken over negerts en derden negeren met de klemtoon op de eerste e.
 
Welnu. De definitie van jaknikken is bevestigend knikken en de betekenis grenst aan ‘geen mening hebben’. Hij die een ander daarvan beticht en dat doet door te spreken over ‘jak nikker’, is in mijn ogen dan ook als de pot die de ketel verwijt dat hij zwart ziet. Een onvervalste raszuivere jaknikker.
 
Met opgeheven vinger groetend,
Tim
 
PS Herman Finkers speelde ooit eens feilloos in op onze kleingeestigheid, met een alternatieve versie van het oud Hollandsche ‘Geen ja en geen nee’. Hij doopte het om tot ‘Geen jagers, geen negers’ en had daarmee de lachers op zijn hand. Bij mijn weten zonder iemand te schofferen. 

Trackback URI | Comments RSS