feb 11 2008
Niet of nooit geweest
Ik hoorde het vanochtend weer op de radio: ‘Ik ben mezelf niet of al die jaren nooit geweest’, de eerste hit van Thomas Acda en Paul de Munnik uit 1998. Pakkend liedje, maar helaas grammaticaal onjuist. Het makkelijk mee te zingen refrein bevat een eigenaardige constructie, namelijk de foutieve samentrekking.
Â
Voluit luidt de zin: ‘ik ben mezelf niet of ik ben mezelf al die jaren nooit geweest.’ Het tweede ‘ik ben mezelf’ lijkt zonder problemen weg te kunnen. De lezer – of in dit geval luisteraar – kan dit zelf wel invullen. Grammaticaal gezien kan het tweede ‘ben’ echter niet weg, omdat het een andere functie heeft. In de zin ‘ik ben mezelf niet’, is ‘ben’ het hoofdwerkwoord (‘ik ben…’). In de zin ‘ik ben mezelf niet geweest’ is ‘ben’ een hulpwerkwoord bij ‘geweest’. De regel is dat je alleen mag samentrekken als er sprake is van hetzelfde type werkwoord.
Â
De fans zal deze muggenzifterij weinig kunnen schelen. Zij staan bij optredens gewoon vooraan deze dichterlijke vrijheid mee te zingen. Alsof er geen grammaticale regels zijn, of nooit geweest.
Ik denk dat niemand deze muggenzifterij iets kan uitmaken.
En niets rijmt op iets, Henk!
beste Tim,
Voor het geestesoog verschijnt bij mij nu een oeverloze en traumatische periode van discussie over dit onderwerp in de Volkskrant…
Dat heb je met verregaande ouderdom. Dan kom je steeds oude koeien tegen ; )
Wel lekker blijven doen, hoor ; )
Vandaar dat ik dit lied altijd zo raar vond. Ik begreep de tekst niet. Nu begrijp ik hem eindelijk…
Ik wist het! Net een verhitte discussie gevoerd met mijn vriendin in de auto hierover. Ik zei dat de zin niet klopte maar kon niet uitleggen waarom dan wel niet. Mijn vriendin had wel een beetje gelijk, volgens haar is het spreektaal maar als je het mij vraagt zou niemand zo’n zin fabriceren in het dagelijks leven. Ik ga meteen een discussie hierover starten in de Azijnbode (Volkskrant).